Yenilenmiş Ürün Ne Demek?

Mevzuata göre, yenileme merkezi tarafından yapılan yenileme ve sertifikalandırma işleminden sonra satışa sunulan kullanılmış ürüne “yenilenmiş” adı verilir. Yenilenmiş ürün, ikinci el ürünlerin her açıdan yenilenerek sıfır ayarına geri döndürülmüş halidir. Yenileme işlemi, Ticaret Bakanlığından yetki belgesi almış yetkili yenileme merkezleri tarafından gerçekleştirilir.

Kullanılmış malların yenilenerek tekrar satışa sunulmasına ilişkin uygulama usul ve esaslar, Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik” metninde belirlenmiştir. Bu yönetmelik, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ilgili maddelerine dayanarak hazırlanmıştır. Tüketiciler, yetkili yenileme merkezleri, yetkili alıcılar ve satıcılar bu mevzuata tabi olarak hareket etmek durumundadır.

Cihazların yenilenmiş ürün olarak nitelendirilebilmesi için daha önce kullanılmış olması gerekir. İkinci el olan bu ürünler, daha sonra yenileme konusunda yetki sahibi kişi veya kurumlara satılmak suretiyle yenilenmiş ürün olarak değerlendirilebilir. İkinci el durumundaki bu mallar, yetkili yenileme merkezleri tarafından yeni bir ürünle aynı kondisyona getirilerek satışa sunulur. Bu sebeple yenilenmiş ürünler ikinci el ürünlerle değil; kullanılmamış, yani sıfır ürünlerle karşılaştırılabilirler.

Yetkili Yenileme Merkezi Nedir?

Daha önce kullanılan bir malın yenileme ve sonrasında sertifikalandırma işlemlerini yürüten kurumlar yetkili yenileme merkezi olarak adlandırılır. Bu kurumlar, Ticaret Bakanlığı ve Türk Standardları Enstitüsü (TSE) tarafından belirlenen özelliklere sahip olan tüzel kişilerden oluşur.

Yetkili yenileme merkezleri, yenileme yetki belgesi sahibi olmalıdır. Ancak, hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olan merkezler, cihaz yenileme işlemini yapabilmek için yenileme yetki belgesine sahip olmak zorunda değildir. YYM dışındaki kuruluşlar herhangi bir yenileme işlemi ya da yenilenmiş ürün satışı yapamaz.

Yenileme Yetki Belgesi Nedir?

Kurumların yetkili yenileme merkezi olarak görev yapabilmesi için yenileme yetki belgesi sahibi olması gerekir. Bu belge Ticaret Bakanlığı tarafından ticari işletmeler adına düzenlenir. İlgili kurumların yetki belgesine sahip olması gerekliliğinin tek istisnası, bu kurumların hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip olmasıdır.

Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan yenileme yetki belgesinde bu yetkinin veriliş ve son geçerlilik tarihleri gibi birçok bilgi bulunur. Yenileme yetki belgesi sahibi olmayan kuruluşlar, hizmet yeri yeterlilik belgesi de yoksa yenileme işlemi ve “yenilenmiş ürün” satışı yapamaz.

Hizmet Yeri Yeterlilik Belgesi Nedir?

Bir kurum ya da kuruluşun sağladığı hizmetlerin yeterlilik düzeyini gösteren belgeye “Hizmet yeri yeterlilik belgesi” adı verilir. Yeterlilik düzeyi, Türk Standardları Enstitüsü tarafından hazırlanmış olan kriterlere göre belirlenir. 1 yıl süreyle geçerli olan hizmet yeri yeterlilik belgesinin süresi dolması halinde yenilenmesi gerekir. Bu, kurumların tüketiciye sağladığı hizmetlerin mevzuata uygunluğuna, sunulan imkânların yeterli olduğuna dair bir belgedir.

Yenilenebilen Cihazlar Hangileridir?

Yenilenmesi mümkün olan cihazlar Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’te belirtilmiştir. Bu elektronik cihazlar, Ticaret Bakanlığı tarafından ilan edilen yetki belgesine sahip olan yenileme merkezlerinde yenilenebilir. İlgili ürünler ancak bu koşulla gerek donanım gerek tasarım noktasında ihtiyacı olan yenileme işlemine tabi tutulabilir. Yönetmeliğe göre yenilenebilir cihazlar yalnızca telefon ve tabletler ile sınırlı değildir. Yenilenebilir cihazların tam listesi aşağıdaki gibidir:

Yenilenmiş Ürün Hangi Aşamalardan Geçer?

İkinci el bir ürünün yenilenmiş ürün haline getirilmesi çok detaylı ve ciddi bir süreçtir. Yenileme işleminin her aşamasında ayrıntılı testler yapılır. Bir mala yenilenmiş ürün denebilmesi için en başta yenileme işlemini yapan kuruluşun bakanlıktan yetki almış olması önemlidir.

Kullanılmış mal ya da ikinci el olarak kabul edilen paketi açık ürün, alıcı tarafından yenileme merkezine iletilmek üzere satın alınabilir. Bu işlem direkt yetkili yenileme merkezi tarafından da yapılabilir. Yetkili yenileme merkezi, kullanılmış ürünü teslim alarak yenileme işlemine başlar.

Yenileme işlemi, Türk Standardları Enstitüsü tarafından belirlenen standartlara uygun şekilde olmak zorundadır. Ürünler buna göre onarılır, gerekiyorsa parça değişimleri yapılır ve kozmetik kusurları giderilir. Parça değişimlerinde orijinal parça tercih edilir ya da üreticinin yetki verdiği ithalatçı onaylı parçalar kullanılır.

Ayrıca ürün elektronikse önceki kullanıcıya dair tüm veriler yok edilir ve cihaz fabrika ayarlarına geri döndürülür. Yenileme işlemi, ürünün hem fiziksel görünüm hem de sahip olduğu özellikler bakımından sıfır ayarına getirilmesiyle son bulur.

Yenilenmiş Ürünün Sıfır ve İkinci Elden Farkı Nedir?

Sıfır ürün, üretimi tamamlanmış ve son kullanıcıya ulaşmayı bekleyen cihazlardır. Bu mallar genellikle ambalajlıdır ve fabrikadan çıkış yaptığı andan itibaren kimse tarafından kullanılmamıştır. Yani, sıfır ürüne sahip olan tüketici, o ürünün ilk kullanıcısıdır. İkinci el ürün, daha önce kullanılmış olan üründür. Önceki kullanıcısı tarafından satışa sunulan ürün ikinci el kategorisinde yer alır. İkinci el ürünler kullanımdan kaynaklı kusur ve arıza barındırıyor olabilirler.

Yenilenmiş ürün ise ikinci el ya da bir sebepten sıfır olma özelliğini kaybetmiş ürünlerin; bakanlıktan yetki belgesi almış yenileme merkezleri tarafından yenilenmeleriyle elde edilir. Bir ürünün yenilenmiş olduğunu anlamak çok kolaydır. Sıfır ürün, açılmamış kutusunda daha önce hiç kullanılmamış olarak yer alır. Yenilenmiş ürün ise yenileme merkezinin sunduğu ambalajda ürünün yenilenmiş olduğu açıkça vurgulanarak satışa çıkarılır.

Yenilenmiş ürün ile ikinci el ürün arasındaki en temel fark, yenilenmiş ürünün kusursuz çalıştığının test edilip onaylanmış olmasıdır. İkinci el ürünler kullanımdan kaynaklı olarak farklı kondisyonlara sahip olabilir, hatta bazı özellikleri hiç çalışmayabilir. Yenilenmiş ürün ise sıfır ayarına getirilmiş olduğundan özelliklerin işlerliği bakımından sorunsuzdur.

Yenilenmiş ürünler sıfır ürünlere göre daha fazla taksit seçeneğine sahiptir. Sıfır ürünler için kullandırılan tüketici kredilerinde vade sınırı, fiyatı 12 bin TL ve altında olan telefonlarda 12 aydır. 12 bin TL üzerinde olan telefonlar için kredi vade sınırı 3 ay olarak belirlenmiştir. Yenilenmiş telefonlarda ise kredi kartlarında taksitlendirme süresi hiçbir tutar sınırı olmaksızın 12 aydır.

Yenilenmiş Üründe Veri Güvenliği Nasıl Sağlanır?

Fotoğraf, video ve metin gibi dosyalar cihazlarda sıklıkla depolanan verilerdir. Parmak izi ve yüz tanıma sensöründe işlenen yüz haritası, irisler, sesler cihazlarda depolanan diğer kişisel veriler arasındadır. Kullanılmış ürünlerin yeni kullanıcılara ulaştırılması anlamına gelen ikinci el pazarında yaşanan en büyük sorunlardan biri de bu verilerin güvenliğidir. Özellikle tablet, bilgisayar ve telefon gibi cihazlar fazlasıyla kişisel olduklarından kullanıcıya ait birçok veriyi bünyelerinde barındırırlar.

Söz konusu yenilenmiş ürün, eğer kişisel veri barındırma özelliği olan bir cihaz ise, yetkili satıcı ürünü teslim alırken, verilerin yenileme merkezi tarafından herhangi bir veri işleme yapılmadan yok edileceğine ve bir daha bu verilere ulaşılamayacağına dair kullanıcının onayını alır. Bu beyanı içeren belgenin bir kopyası tüketiciye verilir. Yenileme işlemi sırasında ürünün içindeki tüm veriler ve dosyalar silinir; ürün fabrika ayarlarına getirilir. Böylece eski kullanıcıya dair tüm bilgiler tamamen yok edilir ve yenilenmiş ürün sahibi olacak kullanıcıya temiz bir ürün teslim edilir.

Yenilenmiş Ürünün Garanti ve İade Koşulları Nelerdir?

Tüm yenilenmiş ürünler, bir yıldan az olmamak koşulu ile garanti kapsamındadır. Yenileme merkezi, yenilenmiş ürünle ilgili değişim, onarım, bakım, bedel iadesi, bedel indirimi ve benzeri hususlarda taahhütlerini içeren yenilenmiş ürün garantisi vermek zorundadır. Bu da, yenilenmiş bir ürün satın aldığınızda, yenilemeden kaynaklı bir kusur olması durumunda yetkili yenileme merkezinin garanti hizmetinden faydalanabilmeniz anlamına gelir.

Garanti, yenilenmiş ürünün tüketiciye teslim edildiği an başlar ve yenileme merkezinin sunduğu maksimum süreye kadar devam eder. Bu süre, ürünün garanti taahhüdünde yazar. Yenilenmiş ürünün garanti süresinde tüketiciden; nakliye, posta, kargo veya servis elemanlarının ulaşım gideri dahil olmak üzere hiçbir masraf talep edilemez.

Garanti kapsamında ücretsiz onarım, ayıpsız yenilenmiş misli ile değişim, bedel iadesi ve bedel indirimi olmak üzere dört seçenek mevcuttur. Burada “Ayıpsız yenilenmiş misli ile değişim” ifadesi, tüketiciye orijinal cihaz yerine bu cihazın kalitesine ve performansına denk bir yenilenmiş ürün verileceği anlamına gelir.

Kullanıcılar cihazlarının ücretsiz olarak onarılmasını isteyebilir ya da aynı marka ve modeldeki başka bir yenilenmiş ürünle değişim yapılmasını talep edebilir. Talepler yenileme merkezi tarafından 20 iş günü içinde gerçekleştirilmek zorundadır. Bu süre, ürünün satıcıya ya da yenileme merkezine teslim edilmesiyle başlar. Birçok üründe olduğu gibi yenilenmiş ürünlerde de iade imkânı mevcuttur.

Yenilenmiş Ürün Alınır mı, Nereden Alınır?

Yenilenmiş ürün, diğer kullanılmış olan cihazların aksine, sıfır kondisyonuna getirilmiş olduğundan sıfır ürünün sahip olduğu tüm imkanlârı kullanıcılarına sunar. Bu yönüyle fiyat performans oranı açısından en uygun seçeneklerden biri olduğu söylenebilir. İkinci el bir ürün, kullanım ömrünü tüketmeye devam ederken yenilenmiş ürünün ömrü çok daha uzundur.

Sorunlu parçaların değiştirilmesi, varsa yazılımın sıfırlanması ve tüm özelliklerin çalışır hale getirilmesi gibi donanım ve tasarım bakımından yapılan onarımlar yenilenmiş ürünü daha dayanıklı hale getirir. Çünkü bir ürünün tasarımı sadece ürünün şıklık ve zarafeti için değil, aynı zamanda rahat ve uzun ömürlü kullanımı içindir. Bu yüzden yenileme işlemi yapılırken fiziki kusurlar da giderilir.

Bakanlık veya Türk Standardları Enstitüsünün belirlediği standartları taşıyan ve aldığı yenileme yetki belgesine dayanarak faaliyet gösteren tüzel kişilere “Yetkili yenileme merkezi” adı verilir. Yetkili yenileme merkezleri; kullanılmış malın yenilenmesi, sertifikalandırılması ve Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’te belirtilen diğer işlemleri yürütmek üzere kurulur.

İkinci el ürün direkt olarak yenileme merkezine ya da yetkili satıcıya iletilebilir. Aynı şekilde, yenilenmiş ürünler yetkili satıcıdan ya da yenileme merkezinden satın alınabilir. “Yenilenmiş” ibaresini içeren bir ürün yalnızca yetkili yenileme merkezinin elinden çıkmış olabilir. Yetkili yenileme merkezlerinin listesi, Ticaret Bakanlığının internet sitesindeki Yenileme Merkezleri ve Yenileme Yetki Belgeleri bölümünde görülebilir. Sürekli olarak güncellenen bu listede yer almayan hiçbir kuruluş yenileme işlemi yapamaz ve “Yenilenmiş” ibaresiyle ürün satamaz.

Yenilenmiş Ürünlerde Yetkili Yenileme Merkezinin ve Yetkili Satıcının Sorumlulukları

Yenileme merkezinin, yenileme işlemi sırasında yapması gerekenler dışında da bazı sorumlulukları vardır. Örneğin; ürünün yenileme işlemi sırasında yapılan teknik bir hata sebebiyle cihazı satın alan kullanıcının zarar görmesinden yenileme merkezi sorumludur. Yenileme işlemi, bilimsel esaslara göre, can ve mal güvenliğini esas alarak yapılmalı ve buna uygun hareket edilmelidir. Ürünün bir kişiye ya da mala zarar vermesi halinde zararın tazmininden yetkili yenileme merkezi sorumludur.

İkinci el ürünü satın alma ve yenilenmiş ürün satma yetkisine sahip olan satıcının da birçok sorumluluğu bulunmaktadır. Satıcı, yenileme işlemi ve değişen parçalarla ilgili tüketiciyi bilgilendirme yükümlülüğüne sahiptir. Ayrıca yenilenmiş ürünün ambalajlı ve Türkçe kullanım kılavuzlu olarak satılması da satıcının sorumluluğundadır.

Yenileme işlemi yapılırken yenilenen tüm parçaların üretici ya da üreticinin yetki verdiği ithalatçı onaylı parçalar olması halinde, “Üretici onaylı parçalar kullanılarak yenilenmiş ürün” ibaresine yer verilmesi zorunludur. Yani, satın aldığınız yenilenmiş üründe parça değişimi yapılmış ancak orijinal parça yerine onaylı parçalar kullanılmışsa mutlaka belirtilir.

Güncel yönetmeliğe göre kullanılmış olan cep telefonlarının pil kapasitesi %85’in altında ise bu ürünlerin “Yenilenmiş” olarak satışa sunulabilmesi için pillerinin değiştirilmesi gerekir. Aksi takdirde, bu ürünler yenilenmiş kategorisi altında satışa sunulamaz.

Yenilenmiş Ürün Fiyatları Neye Göre Belirlenir?

Yenilenmiş ürün fiyatları yetkili yenileme merkezi ve yetkili satıcı tarafından belirlenir. Bir yenilenmiş ürün fiyatlandırılırken ürünün sıfır versiyonunun piyasa değeri, yenileme maliyeti, değişen parça bedeli ve ürünün kondisyonu dikkate alınır. Örneğin; birçok yetkili yenileme merkezi ürünleri kalitesine göre sınıflara ayırmaktadır. Ürünlerin fiyatı, kondisyonları hakkında ipucu veren bu sınıflara göre değişir.

Yenilenmiş ürün fiyatları genel olarak sıfır üründen az olmakla birlikte birçok ikinci el üründen de fazla olabilir. Yenilenmiş ürün satın almanın bir avantajı da taksit imkânıdır. Bazı mallarda taksit sınırlaması bulunurken, yenilenmiş elektronik cihazlarda taksit imkânı daha esnektir. Ek olarak, bazı yenilenmiş ürünlerde KDV (Katma Değer Vergisi) büyük oranda azaltılmıştır. Böylece yenilenmiş ürünü makul bütçe ve seçeneklerle satın alabilirsiniz.

Yenilenmiş Ürün Nasıl Anlaşılır?

Birçok kullanıcı, yenileme işlemi görmüş olan ürünü sıfır malla karıştırmaktan çekinebilir. Bunun önüne geçmeyi amaçlamak için, yenilenmiş ürünün ambalajı ve pazarlanması ile ilgili mevzuatta bazı kurallar mevcuttur. Buna göre, yenilenmiş ürünün ambalajında, etiketinde, reklam ve ilanlarında tüketicinin kolaylıkla algılayabileceği bir şekilde, “Yenilenmiş ürün” ibaresine ve yenileme merkezinin bilgisine yer verilerek satışa sunulması zorunludur.

Yani, bir ürünün yenilenmiş olduğu, satışa sunulan e-ticaret sitesindeki adında ya da mağazadaki etiketinde açık bir şekilde beyan edilir. Mevzuata göre, yenilenmiş ürün ambalajlı olarak satılacağından, ürünün ambalajında da yenilenmiş olduğu belirtilir. Ayrıca reklam panosu, broşür, dijital reklam, radyo ilanı gibi tüm alanlarda ürünün markası ve modeliyle birlikte yenilenmiş olduğu da dile getirilir. Ek olarak, ürünün yenilenmiş olduğunun küçük puntolu bir ibare kullanılarak gizlenmesi mümkün değildir.

Yenilenmiş Ürünlerin Artıları ve Eksileri Nelerdir?

Ekonomiye geri kazandırılan yenilenmiş ürünler, tüketimlerinin resmi olarak teşvik edilmesi ve geçirdikleri teknik süreçler sebebiyle birçok avantaja sahiptirler. Bu avantajlardan en büyüğünün makul fiyatlar olduğu söylenebilir. Yenilenmiş ürünler sıfır mallara göre daha ucuzdur. İkinci el ürünler yenilenmiş cihazlara göre daha ucuz olsalar da kullanımdan kaynaklı kusurlara sahip olabilirler. Ancak yenilenmiş üründe, malın tamamen ayıpsız olduğu birçok aşamayla kanıtlanmıştır. Bu sebeple, sorunsuz çalışan yenilenmiş ürünlerin daha dayanıklı ve uzun ömürlü olması beklenir.

Yenilenmiş ürünün sahip olduğu avantajlar arasında garanti kapsamında olması ve taksit imkânıyla satın alınabilmesi de bulunur. Yenilenmiş telefonlarda 12 taksit imkânının yanında KDV oranı da %1 olmaktadır. Ürünleri satın alırken yapılan taksitlerde tutar sınırı da bulunmamaktadır. Yani, yenilenmiş ürünü satın alarak sıfır ürünle benzer özellikler sunan bir cihaza uygun taksitlendirme imkânları ile birlikte çok daha avantajlı koşullarda sahip olabilirsiniz.

Yenilenmiş ürünler sürdürülebilirlik açısından önemlidir. Yenileme işlemi, cihazların birer çöp yığını haline gelmesini önleyerek onları kullanılabilir duruma getirir ve çevrenin korunmasına katkı sağlar. Yenilenmiş ürünler arasında eski ve yeni pek çok modeli bulabilirsiniz. Yenilenmiş ürünler, sorun olması halinde garanti kapsamında masrafsız kargo, ücretsiz onarım, değişim ya da tutar iadesi gibi satış sonrası hizmet konusunda da oldukça avantajlı özelliklerler barındırırlar.

Yenilenmiş ürün tercih etmek yalnızca kullanıcının kendisine değil, ülke ekonomisine de faydalıdır. İthal edilen bir sıfır ürün yerine, ekonomiye geri kazandırılan yenilenmiş ürünleri tercih etmek cari açığın azaltılmasına yardımcı olur. Yenilenmiş ürünlerin eksileri arasında ise, ürünün fabrikadaki üretiminde kullanılan orijinal parçalarla yenilenmesinin zorunlu olmaması sayılabilir. Bununla birlikte, yenileme işlemi sırasında kullanılan yedek parçalar, üreticinin onayladığı ve ürünle kusursuz uyum sağlayan parçalardır.

Yenilenmiş telefonlar güncel sürüme sahip olmayabilir. Bu sebeple, ürünü satın almadan önce hangi versiyona sahip olduğunu kontrol etmek gerekir. Yenilenmiş ürünlerin bir diğer eksisi ise, aksesuar eksikliğinin olabilmesidir. Sıfır ürünlerin kutusundan çıkan kulaklık ve şarj cihazı gibi parçalar yenilenmiş ürünlerin kutusundan çıkmayabilir.