Yenilenmiş (Refurbished) Telefon Nedir?
Donanımsal, yazılımsal ve kozmetik kusurları giderildikten sonra sertifikalandırılarak yeniden satışa sunulan telefona yenilenmiş telefon adı verilir. Dünya genelinde “refurbishing” olarak anılan yenileme işlemi, cep telefonlarını sıfır kondisyonuna geri döndürerek kullanım ömürlerini uzatır. Mevzuata göre yenileme işlemi, Ticaret Bakanlığı’ndan yetki belgesi almış Yetkili Yenileme Merkezleri (YYM) tarafından yapılır.
İkinci el telefonun yetkili satıcı tarafından alınıp YYM tarafından yenilenmesi ve tekrar satışa sunulması sürecinin nasıl işleyeceği, “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik” metninde belirlenmiştir. “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun”a dayandırılarak hazırlanan bu yönetmelik, telefonun titiz ve özenli bir çalışmayla yenilenerek tüketiciye sunulmasını garanti altına alacak zorunluluklar getirmiştir.
Yenilenmiş (refurbished) telefon modelleri eksiksiz bir kutu içeriğiyle satılır. Yani yenilenmiş bir telefon aldığınızda cihaza şarj adaptörü, bağlantı kablosu ya da kulaklık almanız gerekmez. Son kullanıcı için oldukça makul bir seçenek olan yenilenmiş telefon, satın alma ve satış sonrası hizmetler hususunda da avantajlıdır. Ek olarak, yenilenmiş telefon almak yalnızca kullanıcıya değil, ekonomiye de faydalıdır. Bu sebeple, siz de gönül rahatlığıyla yenilenmiş telefon seçeneklerini değerlendirmeye alabilirsiniz.
Yenilenmiş Telefonun Sıfır ve İkinci Elden Farkı Nedir?
Sıfır telefon üretiminden itibaren kimsenin kullanmadığı telefondur. Ambalajlıdır ve ilk kullanıcısını beklemektedir. İkinci el telefon çoğunlukla bir ya da birden fazla kişi tarafından kullanılmış ve bu haliyle yeniden satışa sunulmuştur. Kullanılmadığı iddia edilen fakat ambalajından çıkmış olan cihazlar da bu kategoriye girebilir. Elbette bazı ikinci el cep telefonları ağır kusurlu olabilirler; ancak ekseriyetle kullanım ömrünü tamamlamamış cihazlardır.
Yenilenmiş cep telefonu ise, en az bir yıl boyunca kullanılmış bir telefonun onarım ve parça değişimi işlemleri görerek sıfır ayarına getirilmiş halidir. Yenilenmiş telefonun bütün fonksiyonları yüzde yüz çalışır durumdadır. İkinci el telefondan tamamen farklı olarak, tüm parçaları ve özellikleri eksiksizdir. Yenilenmiş (refurbished) telefon, fiziki görünüm olarak da sıfır ayarındadır. Cihaz üzerinde çizik, kırık, çatlak, renk atması gibi sorunlar bulunmaz. İkinci el telefonda ise hem kozmetik hem donanımsal sorunlar bulunabilir. Bu, satışa sunulan cihazın nasıl kullanıldığına bağlı olarak değişir.
İkinci el telefon, ilk kullanıcının satın alma tarihinin üzerinden çok zaman geçmediyse hâlâ garantili olabilir. Ancak yenilenmiş telefonlar, üretici ya da ithalatçı tarafından sağlanan garantiden tamamen bağımsız olarak, YYM’nin sunduğu garantiye sahiptir. Her yenilenmiş telefon, mevzuata göre en az 12 ay garanti kapsamındadır.
Yenilenmiş Telefon Hangi Aşamalardan Geçer?
Mevzuatta “kullanılmış mal” olarak anılan ikinci el telefon, yetkili alıcı tarafından tüketiciden satın alınarak YYM’ye iletilir. Satın alma işlemi bizzat YYM tarafından da yapılabilir. Telefon, kondisyonu ne olursa olsun, bakanlıkça belirlenen düzenleme ve Türk Standartları Enstitüsü’nün belirlediği standartlara uygun şekilde yenilenir. Bu süreçte cep telefonunun tüm arızaları giderilir. Gerekiyorsa parça değişimleri yapılır ve bu değişimlerde orijinal parçalar tercih edilir. Eğer orijinal parça yoksa üretici tarafından onaylanan ve servislerde kullanılıyor olan parçalar değerlendirilir. Yenileme işlemi sırasında, telefonun tüm yazılım güncellemeleri yapılır. Cihaza, en güncel yazılım versiyonu da yüklenir.
İkinci el telefonun tüm özellikleri sorunsuz bir şekilde çalışır hale getirildikten sonra cihazın dış görünüşündeki kusurlar yok edilir. Böylece telefon fiziki açıdan da sıfır ayarına getirilmiş olur. Bu süreçte yazılımsal yenileme de yapılır. Tüm bilgiler sıfırlanır ve işletim sistemi yeniden yüklenir. Son olarak, yenilenmiş (refurbished) telefon sertifikalandırılır ve ambalajlanır. Kutu içeriğine Türkçe bir kullanım kılavuzu eklenmesi, mevzuata göre zorunludur.
YYM, yenileme sürecinin sonunda cihazı test eder. Yenileme ve test süreçlerinin sonunda YYM’nin gerçekleştiğini taahhüt ettiği adımlar şunlardır:
Gereken tüm onarım ve değişimler gerçekleşmiştir.
Önceki kullanıcıya ait kişisel veriler tamamen yok edilmiştir.
Telefon fabrika ayarlarına getirilmiştir.
Tüm özelliklerin ve genel performansın gerektiği gibi olduğu test edilmiştir.
Test işleminden sonra telefonun görünümünü iyileştirmek ve hijyen sağlamak için özel solüsyonlar kullanılır. Kutu içeriği aksesuarlarla tamamlanır ve yenilenmiş telefon satışa sunulur. Satış aşamasında, alıcı, ödeme yükümlülüğü altına girmeden önce, telefona yapılan işlemler, değişen parçalar ve garanti koşullarıyla ilgili bilgilendirilir. Bu bilgilendirmenin doğru bir şekilde yapıldığıyla ilgili ispat yükü satıcının kendisine aittir.
Yenilenmiş Telefonun Garanti ve İade Koşulları Nelerdir?
Mevzuata göre, yenilenmiş ürünün garantili bir şekilde satışa sunulması zorunludur. Belli standartlara göre yenilenmiş olan telefon, en az 12 ay boyunca garanti kapsamındadır. Böylece yenileme işleminden sonra mevcut olduğu görülen bir arıza, eksiklik ya da kozmetik kusur garanti kapsamında onarılır. Garanti süresince sunulan onarım, bakım, değişim gibi satış sonrası hizmetlerden YYM ve yetkili satıcı birlikte sorumludur. Yenilenmiş telefonun garanti belgesinin hazırlanması YYM’nin sorumluluğundadır. Bu belgenin alıcıya teslim edildiğinin ispat yükü ise satıcıdadır.
Garanti kapsamında onarıma gönderilen yenilenmiş telefonlar 20 gün içinde firma tarafından tamir edilmek zorundadır. Onarılan yenilenmiş telefon kullanıcıya geri gönderilir. Eğer onarım sırasında ürün ayıplı mal olarak değerlendirilirse para iadesi ya da ürün değişimi yapılır.
Birçok üründe olduğu gibi yenilenmiş telefonda da cayma hakkı mevcuttur. Yenilenmiş telefon satın alındıktan sonra 14 gün içinde koşulsuz bir şekilde iade edilebilir.
Yenilenmiş (Refurbished) Telefon Alınır mı ve Nereden Alınır?
Her geçen gün daha çok kullanıcıya ulaşan yenilenmiş telefonlar, telefonunu yenilemek isteyen birçok kullanıcının aklına “Yenilenmiş telefon alınır mı?” sorusunu getirmektedir. Yenileme, tüm dünyada son derece yaygın bir işlemdir. Uygun fiyatla sıfır ayarında bir telefon sahibi olmak isteyen kullanıcılar “refurbished” de denilen yenilenmiş telefonları satın almayı tercih ederler. Birçok markanın her yıl piyasaya birçok yeni model sürdüğü düşünüldüğünde, kullanım ömrünü tamamlamamış olan cihazların yenileme işleminden sonra yeni kullanıcılarına kavuşması oldukça makuldür.
Daha üst model bir telefona sahip olmak isteyen ya da yeni bir telefon almayı düşünen ancak sıfır telefon için yeterli bütçeye sahip olmayan kullanıcılar, sıfır ayarına getirilmiş ve garantili olan yenilenmiş (refurbished) telefon modellerini değerlendirmeye alabilirler. Çünkü bu telefonlar sıfır modellerden daha ucuz olmakla birlikte, ikinci el modellerin aksine riksizdirler. Yenilenmiş (refurbished) telefon ikinci el seçeneklere göre her açıdan avantajlıdır. Sıfır ürüne karşı avantajı ise daha ucuz olmasıdır.
Yalnızca YYM tarafından yenilenebilen telefon, yetkili satıcıdan alınır. Bakanlıktan sertifika almış YYM haricindeki hiçbir firma ya da kurum yenileme işlemi yapamaz. Bu sebeple, “Yenilenmiş” adıyla satılan her telefon sertifikalıdır. YYM, yenilediği telefonu sertifikalandırır. Yenilenmiş telefonda bulunan hologram ve karekod ile, YYM’nin ticari unvanı, iletişim bilgileri ve yenileme yetki belgesi telefona işlenir.
YYM’lerin listesi, Ticaret Bakanlığı’nın resmi sitesindeki “Yenileme Merkezleri ve Yenileme Yetki Belgeleri” bölümünde yayınlanmaktadır. Yenileme işlemini yalnızca burada yazan firmalar yapabildiği için, yenilenmiş telefonlar bu firmalardan ya da bu firmaların ürünlerini satan yetkili satıcılardan alınabilir.
Yenilenmiş Telefonlarda Kalite Sınıfları
Yenilenmiş telefonlar, farklı kalite dereceleri ile sınıflandırılır. Bu ürünlerde A, B, C en temel kalite sınıflarıdır. Ancak, D sınıfı kalitede yenilenmiş telefon alternatiflerine de rastlamak mümkündür. Bu kalite dereceleri, ürünlerin durumu hakkında bilgi verir. Her birinin farklı anlama geldiği kalite sınıflarının tercih edilmeden önce tek tek incelenmesi gerekir.
Yenilenmiş Telefonlarda Kalite Sınıfı Ne Demek?
Yenilenmiş telefonlarda her kalite sınıfına ait farklı kriterler bulunur. Bunlardan biri olan “A kalite yenilenmiş telefon ne demek?”, kalite sınıfları arasında en çok merak edilen sorulardan biridir. A kalite yenilenmiş telefon, sıfır ürünlere en yakın seçenekleri sunar. Bu ürünlerde en fazla küçük çizikler bulunur. Genellikle yeni bir duruşa sahip olmaları sebebi ile ikinci el seçeneklerden ayrılırlar. A kalite telefonlar, yenilenmiş ürünler arasında en yüksek kaliteyi ifade eder. Bu ürünlerde kozmetik sorunlar yok denecek kadar az olmaktadır. Yenileme işlemleri titizlikle yürütülen A kalite yenilenmiş telefonların donanım ve yazılım bileşenleri üzerinde de gerekli testler yapılır. Bu testlerden geçen ürünler satışa sunulabilir.
B kalite yenilenmiş telefon ne demek, öğrenebilmek için satıcıdan bilgi almak gerekir. B kalite yenilenmiş telefon alternatifleri, işlevsel olarak herhangi bir sorunun bulunmadığı, test edilip onaylanan cihazlardır. Bu kalite sınıfında bulunan ürünlerin kozmetik açıdan küçük kusurları ve çizikleri bulunabilir. Bu kozmetik sorunlar ürünlerin performansını etkilemez. Ancak, A kalite ürünlere göre daha belirgin kusurlara sahiptirler. B kalite sınıfına sahip olan yenilenmiş telefonlar, A kalite ürünlere göre daha uygun fiyatlar ile satışa sunulur.
C kalite yenilenmiş telefon, daha önce kullanıldığı belli olan birtakım fiziksel kusurlar içerebilen cihazlar arasında yer alır. Telefon üzerinde bulunan, kullanıma bağlı bu kusurlar net bir şekilde görülebilir. Gövdede görülebilecek olan çizik, ezik gibi kusurlar B kalite telefonlara göre daha belirgin olabilmektedir. Bu ürünlerde, genellikle üst kalitelere göre kullanıma bağlı daha fazla kusur tespit edilir. Ekran ve pilde yıpranma gözlemlenebilir; ancak cihazlar işlevini tamamen kaybetmemiştir. Yazılım ve performans bakımından üst kalitelere göre daha düşük bir seviye gözlemlenebilse de temel işlevleri yerine getirebilmektedir.
Farklı Kalite Sınıflarına Ait Yenilenmiş Telefonlar
Yenilenmiş telefon A kalite olduğunda, kullanılmış cihazlar arasında sıfır ürünlere en yakın özelliklere sahip olur. Genel olarak, yeni ürünlerden farkı yok denecek kadar azdır. Performansı yüksek olan bu ürünler, kozmetik olarak da önemli bir sorun barındırmaz. En fazla hafif çizik gibi göze batmayan küçük kusurlar görülebilir. Önceden test edilip tüm kontrolleri tamamlanmış olduğundan alıcı için sorun teşkil etmez.
“B kalite yenilenmiş telefon alınır mı?” merak konusu olan sorular arasında yer alır. Kısıtlı bir bütçeye sahip olan kullanıcılar için B kalite yenilenmiş telefon alternatifleri, kullanışlı seçenekler sunar. Düşük bütçenin yanı sıra bu kalitedeki ürünler, telefondan beklenen temel ihtiyaçları rahatlıkla karşılar. B kaliteye sahip ürünlerde çizik ve darbe gibi daha belirgin kusurlar bulunabilmektedir. Ancak, yedek bir kullanım ya da arama, mesaj, kamera gibi temel işlevleri sorunsuz bir şekilde halletmek için ideal bir performans sunar.
C kalite yenilenmiş telefonlar, basit ihtiyaçların görülebildiği, temel işlevleri ile öne çıkan cihazlardır. C kalite yenilenmiş telefon alternatifleri aynı zamanda düşük bütçeli cihazlar arasında değerlendirilir. Satıcılar genellikle A, B ve C kaliteye sahip olan ürünlerin satışını yapmaktadır. D kaliteye sahip olan yenilenmiş telefonlar sık görülmemekle birlikte bazı satıcılar tarafından satışı yapılabilen alternatifler arasındadır. D kalite yenilenmiş telefon alternatifleri ise C kalite ürünlere göre daha fazla kusura sahip olmaktadır. Bu alternatifler, işlevsel olarak kısıtlı seçenekler sunabilir.
Yenilenmiş Telefonun Artıları ve Eksileri Nelerdir?
Yenilenmiş telefon, kullanılmış olduğu halde tamamen sorunsuz olması ve neredeyse sıfır telefonla karşılaştırılacak kadar iyi durumda olması sebebiyle fiyat performans oranı oldukça başarılı bir seçenektir. Ekonomik artısı çok yüksek olan yenilenmiş telefon, tüketim toplumu olmanın yarattığı sorunların da önüne geçmek için önemli bir adımdır. Çünkü, ithal edilmiş yeni bir mal satın almak yerine ekonomiye geri kazandırılmış bir yenilenmiş telefonu tercih etmek cari açığın azaltılması bakımından da önemlidir.
Yenilenmiş telefonun ikinci el modellere göre de birçok artısı bulunmaktadır. İkinci el telefonların kullanım durumu ancak alıcının yapacağı testlerle ortaya çıkarılabilir. Telefonun kondisyonunun nasıl olduğunu anlamak zor ve risklidir. Ancak yenilenmiş telefon, ikinci el telefonun yenilenmiş versiyonu olduğundan güvenlidir.
Doğrudan üretici firma garantisine sahip olmaması bir dezavantaj gibi görünebilir Ancak, yenilenmiş telefon, markadan, resmi distribütörden ya da ithalatçıdan tamamen bağımsız olarak, YYM ve yetkili satıcı garantilidir. Ayrıca, yenilenmiş telefon kutusunun orijinal kutuya göre çok daha basit oluşu da, kullanıcılardan gelen şikayetler arasında yer alabilmektedir.
Yenilenmiş Telefon Fiyatları Neye Göre Belirlenir?
YYM, yeniledikleri telefonu son kondisyonuna göre sınıflara ayırırlar. Bu sınıflar, teknik donanımdan ya da cihazın performansından bağımsız, yalnızca kozmetik özelliklere göre birbirinden ayrılırlar. Genel olarak, sıfır telefona en yakın kategoride bulunan model en pahalı yenilenmiş cep telefonu fiyatlarını oluşturur.
Yenilenmiş telefon kullanımı devlet eliyle teşvik edilmektedir. Bu sebeple, sıfır telefonda daha kısıtlı olan taksit imkanı, yenilenmiş telefonda daha fazladır. Beş bin liranın üzerindeki yenilenmiş telefonlarda taksit sayısı 6 iken, bu fiyatın altındaki yenilenmiş modellerde taksit sayısı 12 aya kadar çıkabilmektedir. Ek olarak, sıfır telefonlarda %18 olan KDV oranı, 30.09.2021 itibarıyla, yenilenmiş telefonlar için %1 olarak düzenlenmiştir.